Zarówno przypadki urazów, godzacych w

Zarówno przypadki urazów, godzących w narząd czołowy, jak i doświadczenia wyniesione z psychochirurgii, nie pozostawiają wątpliwości, że uszkodzenie na- rządu czołowego nie prowadzi do otępienia intelektualnego ciężkiego. Podcb- nie też struktura osobowości i podstawowe życie afektywne nie doznają wy- raźniejszego upośledzenia. Cierpią natomiast owe najwyższe funkcje psychiczne, ria polu uczuciowości te jej najbardziej ludzkie przejawy, z zanikiem lub osła- bieniem inicjatywy, spontaniczności, napędu psychoruchowego; a w dziedzinie intelektu cierpi zdolność myślenia abstrakcyjnego i przyczynowo-logicznego. Mówiąc o ewolucji czynności poznawczych, często używa się słusznego w za- sadzie rozróżnienia między myśleniem archaicznym, pierwotnym, prelogicz- nym a myśleniem przyczynowo-logicznym. Rozróżnienie to wymaga o tyle korekty, że trudno mówić o samych czynnościach poznawczych bez równolegle z nimi się rozgrywających przejawów życia uczuciowego. Poprawnie należałoby dlatego mówić nie o myśleniu, lecz o psychice pierwotnej, archaicznej. Myśle- nie przyczynowo-logiczne tak jak i uczuciowość wyższą, jako najwyższe roz- wojowo formy czynności psychicznych, wiążemy dzisiaj czynnościowo z na- rządem czołowym. Myślenie archaiczne natomiast, odgrywające ogromną rolę u dziecka, u człowieka pierwotnego, w marzeniach sennych i w twórczości kul- turalnej oraz w psychopatologii, wiążemy raczej z narządem pozaczołowym (Mazurkiewicz). Za tym przypuszczeniem przemawia fakt, iż dynamiczną silą myślenia archaicznego jest niższa rozwojowo uczuciowość, nie wiele jeszcze wznosząca się nad poziom popędów instynktowych. Myślenie archaiczne odzna- cza się: plastycznością wyobrażeń, nieodróżnianiem fantazji od rzeczywistości przedmiotowej, egocentryzmem, rzutowaniem własnych pragnień i obaw na zewnątrz, skłonnością do magii i synkretyzmu, czyli logicznego sprzęgania wy: kluczających się sprzeczności i szeregiem innych cech. Te prymitywne cechy” które najlepiej śledzić można w marzeniu sennym przeciwstawiają myślenie archaiczne, czyli prelogiczne, myśleniu przyczynowo-logicznemu. Niektórzy zwracają uwagę na to, iż zarówno myślenie przyczynowo-logiczne jak i archaiczne mają wspólny charakter czynności intrapsychicznych, tzn. je- żeli nie zupełnie to •w każdym razie w małym stopniu zależnych od odbiera- nych z zewnątrz wrażeń. [przypisy: , firma sprzątająca, bielizna nocna, integracja sensoryczna ]