Przypadki urazów

Zarówno przypadki urazów, godzących w narząd czołowy, jak i doświadczenia wyniesione z psychochirurgii, nie pozostawiają wątpliwości, że uszkodzenie narządu czołowego nie prowadzi do otępienia intelektualnego ciężkiego. Podobnie też struktura osobowości i podstawowe życie afektywne nie doznają wyraźniejszego upośledzenia. Cierpią natomiast owe najwyższe funkcje psychiczne, w polu uczuciowości te jej najbardziej ludzkie przejawy, z zanikiem lub osłabieniem inicjatywy, spontaniczności, napędu psychoruchowego, a w dziedzinie intelektu cierpi zdolność myślenia abstrakcyjnego i przyczynowologicznego. Mówiąc o ewolucji czynności poznawczych, często używa się słusznego    w zasadzie rozróżnienia między myśleniem archaicznym, pierwotnym, prelogicznym a myśleniem przyczynowologicznym. Rozróżnienie to wymaga o tyle korekty, że trudno mówić o samych czynnościach poznawczych bez równolegle z nimi się rozgrywających przejawów życia uczuciowego. Poprawnie należałoby dlatego mówić nie o myśleniu, lecz o psychice pierwotnej, archaicznej. Myślenie przyczynologiczne tak jak i uczuciowość wyższą, jako najwyższe rozwojowo formy czynności psychicznych, wiążemy dzisiaj czynnościowo z narządem czołowym. Myślenie archaiczne natomiast, odgrywające ogromną rolę u dziecka, u człowieka pierwotnego, w marzeniach sennych i w twórczości kulturalnej oraz                          w psychopatologii, wiążemy raczej z narządem pozaczołowym (Mazurkiewicz). Za tym przypuszczeniem przemawia fakt,  iż dynamiczną silą myślenia archaicznego jest niższa rozwojowo uczuciowość, nie wiele jeszcze wznosząca się nad poziom popędów instynktowych. Myślenie archaiczne odznacza się: plastycznością wyobrażeń, nieodróżnianiem fantazji od rzeczywistości przedmiotowej, egocentryzmem, rzutowaniem własnych pragnień i obaw na zewnątrz, skłonnością do magii i synkretyzmu, czyli logicznego sprzęgania wykluczających się sprzeczności i szeregiem innych cech. [przypisy: naklejka na legitymację, fitamina, cyklopiroksolamina ]