Psychika archaiczna
Wyobrażenia są to przedstawienia zmysłowe przedmiotów konkretnych. W wyobrażeniach odzwierciedlają się nam zazwyczaj przedmioty materialne, o ile działają na nasze zmysły lub kiedyś na nie działały. Zależnie od tego przeżywamy w prawidłowych warunkach na jawie albo wyobrażenia spostrzegawcze, albo pochodne, te ostatnie albo odtwórcze, albo wytwórcze. W prawidłowych warunkach w marzeniu sennym, a w patologicznych warunkach w tzw. omamach (halucynacjach) wyobrażenia sp ostrzegawcze powstawać mogą bez działania przedmiotów materialnych na nasze zmysły. Takie wyobrażenia spostrzegawcze wiążą się wówczas w spostrzeżenia, z towarzyszącym im przekonaniem czyli sądem o rzeczywistym istnieniu spostrzeganego przedmiotu. Zasadniczo jednak na jawie, na to aby powstało wyobrażenie spostrzegawcze, muszą zewnętrzne podniety zadziałać na zmysły. W wyobrażeniach pochodnych natomiast przedmiot, który działał na nasze zmysły, może być odtworzony w wyobraźni, stąd nazwa wyobrażenie pochodne odtwórcze. Możemy sobie jednak wyobrażać przedmioty, które nigdy właściwie jako takie nie działały na nasze zmysły. Mówimy wtedy o wyobrażeniach wytwórczych. Sfera psychiczna, w której powstają wyobrażenia tych rozmaitych kategorii, nosi nazwę wyobraźni lub w warunkach, gdy w uderzający sposób zaznacza się rozbrat między wyobrażeniami a odpowiadającymi im niby to przedmiotami konkretnymi, fantazji. Wyobrażenia spostrzegawcze z kolei dadzą się podzielić na bardziej złożone lub proste. Najprostsze wyobrażenia spostrzegawcze elementarne, noszą nazwę wrażeń zmysłowych czyli czuć.
Dochodzi ona do głosu w różnych dziedzinach życiu osobniczego i zbiorowego, W dziedzinach bardzo od siebie odległych. Zjawiska te odgrywają rolę: 1) u dziecka mniej więcej między 3 a 7 rokiem życia, 2) u człowieka pierwotnego, 3) w mitologii i baśniach, 4) w twórczości artystycznej, 5) w marzeniu sennym i w tzw. snach hipnagogicznych, 6) w psychopatologii. [przypisy: Upadłość transgraniczna, młyny kulowe, blinatumomab ]