Jedno i to samo uczucie

Jedno i to samo uczucie można śledzić ewolucyjnie, np. lęk, który na naj niższym, instynktownym poziomie ma cechy ślepego, protopatycznego afektu, stojącego na usługach popędu samozachowawczego, teraz, na poziomie archaicznym, na- biera pewnej treści prelogicznej, służąc magii, przeradzając się w popędy wład- cze lub tp. Ten sam lęk na poziomie najwyższym ulegnie intelektualizacji, wią- żąc się z uczuciami moralnymi, społecznymi, poczuciem obowiązku i sprawied- liwości itd. W pracy wychowawczej dlatego używamy innego języka w sto- sunku do dzieci i do ludzi dzikich, a innego w stosunku do człowieka kultural- nego. W mitach i w baśniach możemy oglądać przejawy uczuciowości archa- icznej, dziwiąc się niekiedy, jako ludzie kulturalni, jak przemożne znaczenie mają tam uczucia okrucieństwa, zawiści, chciwości, żądzy i bezwzględne po- pędy władcze. Uczuciowość typu archaicznego przebija na każdym kroku w na- szym zachowaniu się w czasie marzenia sennego. To samo można powiedzieć o osobnikach psychicznie niedorozwiniętych, których braki intelektualne lub moralne spychają do poziomu albo samolubnego dziecka, albo przestępcy. 9. Ważnym znamieniem psychiki archaicznej jest typ myślenia prelo- gicznego. Jego szczególną cechą jest niezdolność lub przynajmniej niepo- radność w tworzeniu pojęć abstrakcyjnych. Wskutek tego wrażenia zmysłowe, które stanowią odbicie świata otaczającego, nie ulegają tak daleko posuniętej przeróbce, Jak to się dzieje na poziomie myślenia abstrakcyjnego. Dzięki poję- ciom abstrakcyjnym ujmujemy materiał poznawczy w skrótach, pozwalających nam na ekonomizację wysiłków myślowych. Gdy zdolność ta nie dopisuje, osob- nik posługiwać się może tylko wyobrażeniami, nadającymi myśleniu prelogicz- nemu cechę zmysłowości. Zmysłowe i plastyczne obrazy pełnią więc z koniecz- ności rolę pojęć, sklejając się ze sobą na zasadach synkretyzmu w mniej lub więcej fantastyczne twory wyobraźni. Za ich pomocą dokonuje człowiek pier- wotny uogólnień. Mowa człowieka pierwotnego i dziecka pełna jest obrazowych i konkretnych sposobów wysławiania myśli. Najstarsze sposoby utrwalania tej mowy mają charakter pisma obrazkowego. [więcej w: , olejowanie włosów, odzież dla dzieci, masło shea ]