Zmiany świadomości

Dobrze będzie poświęcić jeszcze parę słów fizjologicznym zmianom świadomości (sensorium) zachodzącym przede wszystkim przy usypianiu. Spostrzeżeń tych każdy człowiek może dokonywać codziennie na samym sobie i na drugich. Usypiając człowiek przechodzi stopniowo wszystkie fazy zaniku świadomości, mianowicie od senności aż do głębokiego snu. W, wyglądzie zewnętrznym człowieka sennego można zauważyć zmianę: mimika staje się mało wyrazista, ruchy są ociężałe, zatracają swoją precyzyjność, mięśnie stają się wiotkie, źrenice skierowane są równolegle przed siebie i skupiają się tylko z trudnością na przedmiotach, całe ciało poddaje się coraz bardziej sile ciążenia, zwłaszcza głowa, która opada na piersi lub na posłanie. Nawiązanie łączności intelektualnej lub uczuciowej z człowiekiem sennym staje się coraz trudniejsze, a jeśli się uda, to tylko na krótko. Człowiek senny odcina się w coraz wyższym stopniu od otoczenia, zasklepia się w sobie, pogrąża się stopniowo w sen. Powieki wbrew wysiłkom człowieka opadają, a gałki oczne zatracają zdolność ześrodkowywania się na określonym przedmiocie i samorzutnie ustawiają się ku górze oraz w kierunkach rozbieżnych. Spojówki ulegają przekrwieniu, powieki się zamykają, oddech staje się równy i wolny. Zewnętrznym tym spostrzeżeniom odpowiadają podmiotowe przeżycia, których obserwacja przydatna jest dla zrozumienia wielu stanów psychopatologicznych. Mianowicie pole świadomości ulega stopniowemu zwężeniu, coraz mniej brzeżnych percepcji dociera do strumienia świadomości, napięcie uwagi słabnie, zatraca się stopniowo możność śledzenia z zainteresowaniem pewnego wątku spostrzeżeń lub myśli, coraz trudniej jest kojarzyć, zahamowaniu ulega też zdolność przypominania sobie dopiero co przeżywanych ogniw wątku myślowego, który rwie się. Tuż przed zapadnięciem w sen tracimy poczucie czasu i miejsca, zatraca się też orientacja w otoczeniu i własnej sytuacji, przenosimy się jakby w świat nierzeczywisty. W tym stanie półjawy pojawiają się omamy senne, najczęściej wzrokowe, układające się w struktury tego samego typu co marzenia senne. Przez systematyczne ćwiczenia można te tzw. sny hipnagogoniczne dowolnie wywoływać i introspektywnie badać. [więcej w: prometazyna, inhibitor korozji, Skoki tandemowe, Skoki tandemowe warszawa ]